در برخی افراد فک آنها کمی جلو آمده است و ظاهر آنها را نامناسب کرده است. در این حالت، شخص علاوه بر نداشتن زیبایی و تقارن صورت از مشکلاتی مانند جویدن و باز بودن فضای بین دندان‌های بالا و پایین (اُپن بایت) رنج می‌برد. همچنین مواردی هم مانند تومور، آسیب به فک، مشکلات ژنتیکی وجود دارد که بیمار را دچار ناراحتی می‌کند. برای رفع چنین مشکلاتی، این عمل را پیشنهاد می‌دهد.
عمل فک بر اساس محل جراحی به انواع مختلفی مانند ارتوپلاستی، ژینیوپلاستی (جراحی چانه)، جراحی فک بالا (ماگزیلاری استئوتومی)، جراحی فک پایین(مندیبولار استئوتومی) و زاویه سازی فک می‌شود. بسته به انحراف قسمت مورد نظر، دوران نقاهت این عمل ممکن است بین 1 تا 3 ماه طول بکشد؛ زیرا عمل سنگینی است و نیاز به بازسازی بلند مدت بافت‌ها دارد. این عمل هم برای رفع عیوب مادرزادی صورت و هم برای زیباسازی انجام می‌شود. در ادامه شما را با این عمل و انواع آن آشنا می‌کنیم.
انواع عمل فک
جراحی فک برای اصلاح انواع ناهنجاری‌ها و عیوب فک و ناحیه چانه انجام می‌شود که به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شود:
- ژنیوپلاستی: ژنیوپلاستی، عقب رفتگی فک‌های پایین را اصلاح می‌کند. در این روش چانه نیز بازسازی می‌شود. در صورت داشتن مشکل در مجاری تنفسی فوقانی یا زیباسازی، پزشک ممکن است ژنیوپلاستی را پیشنهاد دهد.
- آرتوپلاستی: رایج‌ترین عمل برای اصلاح اختلال عملکرد مفصل فکی گیجگاهی، آرتروپلاستی مفصل باز است. در این روش، یک برش ابتدا کنار گوش ایجاد می‌شود و سپس یک آرتروسکوپ (دوربین کوچک) داخل آن قرار داده می‌شود. در نهایت، بافت اسکار اطراف مفصل برداشته می‌شود.
- جراحی فک بالا: در این روش، جراح عقب‌رفتگی شدید فک بالایی را اصلاح می‌کند. جراحی فک بالا برای رفع ناهنجاری‌هایی مانند اوربایت، کراس بایت و اپن بایت به کار می‌رود. طی این عمل، جراح در لثه فک بالا برش ایجاد می‌کند. سپس فک را می‌شکند و به سمت صحیح آن حرکت می‌دهد. پس از آن، یک صفحه پلاستیکی کوچک را به دندان‌ها می‌چسباند تا به تراز کردن فک بالا کمک کند. در نهایت، فک با پیچ‌های تیتانیومی و صفحات فلزی در جای خود ثابت می‌شوند.
- جراحی فک پایین: این روش عقب‌رفتگی شدید فک پایین را اصلاح می‌کند. معمولاً برای رفع آندربایت استفاده می‌شود. در طول این عمل، جراح استخوان فک پایین را به جلو یا عقب حرکت می‌دهد.
- زاویه سازی فک: زاویه سازی فک یا زاویه دار کردن فک روشی غیر تهاجمی است که بیشتر از تزریق چربی و بوتاکس استفاده می‌شود. این جراحی تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود و درد ندارد.
چه کسانی مناسب کاندیداهای عمل فک هستند؟
جراحی اصلاحی فک ممکن است برای رفع نامنظم بودن اسکلت فک استفاده شود. گاهی اوقات فک‌های بالا و پایین ممکن است با سرعت‌های متفاوتی رشد کنند، یا ممکن است فک به دلیل عوامل ارثی یا ضربه به صورت نامرتب باشد. به همین دلیل، افرادی که دارای مشکلات زیر هستند می‌توانند برای رفع عیوب فک خود به جراح مراجعه کنند:
- مشکلات جویدن و بلعیدن
- مشکلات گفتاری
- درد مزمن فک
- اُپن بایت (فاصله بین دندان های بالا و پایین هنگام بسته شدن فک)
- آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب)
- فک بیرون زده
- ظاهر نامناسب
- بروکسیم (دندان قروچه)
در بسیاری از موارد، جراحی یک گزینه عالی برای افرادی است که از مشکلات مفصل فک رنج می‌برند. در حالت ایده‌آل، این جراحی باید تنها زمانی استفاده شود که درمان‌های تهاجمی بی‌اثر بوده یا قابل اجرا نیستند. به عنوان مثال، گاهی اوقات درمان ارتودنسی می‌تواند مشکلات فک را در برخی از بیماران بدون نیاز به جراحی فک کاهش دهد.
عوارض جانبی عمل فک
هر عمل جراحی عوارض جانبی مختص به خود را دارد. عمل فک هم از این قضیه مستثنی نیست و عوارض جانبی مانند عفونت، آسیب به اعصاب و … را دارد، حتی در مواردی هم ممکن است نیاز به درمان ریشه روی دندان‌های منتخب باشد. تورم هم یکی از عوارض شایع این عمل است که معمولا در ناحیه جراحی ایجاد می‌شود.
در کنار عوارض گفته شده، از لحاظ روانی برای سازگاری با صورت جدید نیاز به زمان است. برای همین فرد ممکن است تا مدتی با این عارضه دست و پنجه نرم کند.
یکی دیگر از عوارض جانبی این جراحی، مشکلات جویدن است که امری طبیعی است. برای جلوگیری از این عارضه می‌توان زیر نظر جراح و پزشک تغذیه، داروهای مکمل و رژیم غذایی مصرف کرد.
خونریزی جزئی هم یکی از عوارض شایع این جراحی است؛ ولی اگر میزان این خونریزی پس از جراحی زیاد شد حتما به جراح خود مراجعه کنید.
کلام آخر
عمل فک یکی از روش‌های اصلاح ناهنجاری‌های فک است که بیشتر جنبه درمانی دارد؛ ولی در مواردی هم برای زیبایی به کار می‌رود. این جراحی بر اساس نوع ناهنجاری، به روش‌های مختلفی مانند ارتوپلاستی، ژینیوپلاستی، جراحی فک بالا، جراحی فک پایین و زاویه سازی فک انجام می‌شود. البته ناگفته نماند که هر فردی مناسب این عمل نیست. افرادی که از مشکلات جویدن، آپنه خواب، درد مزمن فک، اُپن بایت، فک بیرون زده و بروکسیم رنج می‌برند برای این عمل کاندیدای مناسبی هستند.
